Đằng sau bất cứ một quyết định gây tranh cãi nào của một nhà lãnh đạo mẫu mực đều có lý do.
Vì sự nghiệp chung
Nếu các bạn đã theo dõi mình từ lâu, mình có quãng thời gian dài làm hoạt động ngoại khóa với vai trò là lãnh đạo khi còn là sinh viên. Trong thời gian đó, có nhiều quyết định mình đưa ra mà đến bây giờ, có thể là sau này mình sẽ không quên được.
Mình đã từng làm Trưởng ban Đối ngoại của một dự án với ban điều hành gồm 6 thành viên. Nếu các bạn đọc được bài viết này, mình chân thành xin lỗi khi mình phải nói rằng (và mình nghĩ các bạn cũng nhận thức được việc đó), đây là nhóm xung đột nội bộ, không đoàn kết và nhiều vấn đề nhất mà mình từng làm. Xung đột nội bộ căng thẳng đến mức có 1 thành viên ban quản lý rời dự án, 1 bạn bận việc cá nhân nên không thể tiếp tục. Việc 4 thành viên làm ban điều hành dự án xã hội có thể sẽ không là vấn đề nếu bạn trưởng dự án làm việc rất thiếu trách nhiệm.
Vì là một người làm việc gì cũng phải cố gắng làm đến nơi đến chốn, ở trong nhóm như vậy, mình vẫn cố gắng hết sức, thức khuya, dậy sớm để viết Hồ sơ dự án đem đi thi để nhận tài trợ. Hôm thuyết trình về dự án, mình nghẹn lời và không biết nói gì khi một thành viên nói rằng tẹo nữa thuyết trình rồi mà bây giờ bạn ý vẫn chưa biết hồ sơ dự án gồm những gì.
Vì sự cố gắng của mình và một chị trong dự án, kết quả cũng không làm mình quá là thất vọng, dự án được giải 2 trong 4 nhóm & nhận được tài trợ để thực hiện.
Vì tình hình làm việc rất đáng báo động: thành viên không gắn kết, kế hoạch không rõ ràng, … nên mình đã đứng lên tổ chức các cuộc họp nội bộ, phân công công việc cho mọi người. Tuy nhiên, những nỗ lực này của mình không đáng kể khi những hoạt động trước khiến tất cả thành viên không có tinh thần làm việc.
Mình đã đứng lên, xung phong làm điều phối cho sự kiện tổng kết dự án. Nhận thấy tình hình nội bộ không ổn như vậy, mình đã lên kế hoạch làm sự kiện và đã thông báo đến thành viên ngày diễn ra sự kiện sớm hơn 1 tuần so với ngày mình trao đổi với đối tác. Nó giống như câu nói của thị trưởng Leodore Lionheart khi đã bắt trái phép hết tất cả các con thú bị phát cuồng để bảo vệ cho thị trấn của mình.
“Did I falsely imprison those animals? Well, yes. Yes, I did. It was a classic “doing the wrong thing for the right reason” kind of a deal.”
– Thị trưởng Leodore Lionheart (Phim Zootopia)
Tạm dịch:
“Việc tôi giam giữ trái phép những con thú đó có phải là sai không? Đúng, đúng là như vậy, nhưng việc này giống như là “làm điều sai trái vì động cơ tốt đẹp”.
Như mình dự đoán, tất cả mọi thành viên chỉ “nước đến chân mới nhảy” vậy nên chất lượng công việc không tốt. Vào buổi chiều trước ngày diễn ra sự kiện “ảo”, mọi người hoàn thành công việc, nhưng là hoàn thành theo checklist nên chất lượng không đảm bảo. Khi đó, mình mới thông báo với toàn thành viên rằng đối tác có việc phát sinh nên không thể tổ chức sự kiện tổng kết như kế hoạch được. Mình an tâm khi mình và các thành viên khác có thêm 1 tuần để chăm chút hơn cho công việc.
Cuối cùng, sự kiện tổng kết diễn ra tốt đẹp. Các đối tác và đối tượng thụ hưởng chính của dự án đều hài lòng. Thậm chí, đối tác còn ngỏ ý muốn mình làm việc cùng cho dự án sắp tới.
Những quyết định của các nhà lãnh đạo mẫu mực đều vì lợi ích chung của tập thể. Đó sẽ là những quyết định khó khăn, thậm chí, sẽ khiến mình phải “đóng vai ác” ở một số thời điểm, nhưng đó chính là phẩm chất tạo nên một nhà lãnh đạo – đưa ra quyết định khó khăn. Giống như câu nói của Bà Cayman, người phụ nữ có quyền lực đã quyết định giết toàn bộ những người con thứ của tất cả các gia đình để đảm bảo cho sự tồn tại của thế giới khi trái đất không có đủ thực phẩm nuôi sống con người.
This planet is the only home you will ever know. So, look around. Ask yourself “Who will continue to make the difficult decisions that will ensure your survival?”
– Cayman (Phim What happened to Monday?)
Tạm dịch:
“Hành tinh này là ngôi nhà duy nhất mà chúng ta biết. Vậy, hãy ngó xung quanh và tự hỏi bản thân mà xem, “Ai sẽ là người có thể đưa ra những quyết định khó khăn để đảm bảo sự tồn vong của nhân loại?”
Dám bị ghét
Một trong những bộ phim khiến mình có rất nhiều suy ngẫm đó là “Noah”. Bộ phim lấy cảm hứng từ một câu truyện trong kinh thánh, kể về lược sử loài người, sinh vật đã làm ô uế trái đất bởi tâm địa và lòng tham của mình. Việc này làm đấng tạo hóa nổi giận, ngài quyết định thanh lọc lại thế giới bằng cách tạo ra một cơn đại hồng thủy, nhấn chìm tất cả. Nhưng để trao thêm cho các loại sinh vật một cơ hội nữa, ngài trao cho Noah một sứ mệnh cao cả, đó là xây dựng một chiếc thuyền lớn, chở các loài vật theo từng cặp đến thế giới mới.
Để thực hiện sứ mệnh này, Noah có ý muốn giết chết đứa cháu ruột vừa mới sinh của mình. Noah cho rằng hai bé gái sinh đôi đó sẽ cản trở ý định của đấng tạo hóa – rằng tất cả con người phải chết để ngài có thể bắt đầu lại từ đầu.
“The rains have stopped because of your child, yes, but He does not smile. If your child is a boy, he will replace Japheth (Noah’s youngest son), last man. If it is a girl, who could mature into a mother, she must die. If you should bear a girl, in the moment of her birth, I will cut her down.”
– Noah (Phim Noah)
Tạm dịch:
“Cơn mưa tạm dừng vì đứa bé, đúng, nhưng ngài không cười. Nếu nó là con trai, nó sẽ thay Japheth (con trai út của Noah), người đàn ông duy nhất còn sống. Nhưng nếu nó là con gái, có khả năng sinh đẻ thì nó phải chết. Nếu mà con sinh con gái, ngay khi nó sinh, ta sẽ giết chết nó”.
Là một người lãnh đạo, không chỉ thực hiện trọng trách dẫn dắt thông thường mà nắm giữ sinh mệnh của cả thế giới, Noah phải đưa ra quyết định cực kỳ khó khăn. Một lần nữa, không phải ai cũng có đủ dũng khí để thực hiện những sứ mệnh cao cả này, và Noah – nhà lãnh đạo – được chọn cũng là vì thế.
Vì chính quyết định này, ông đã bị chính người thân của mình ghét bỏ.
“If you hold to this, you will lose your sons, you will lose Ila, you will lose me. I love you, Noah, and I have followed you everywhere, through everything. I forgave you. When everyone was dead, I forgave you. I was ready to die with you. But this, I will never forgive. Boy or girl, I will never forgive! And you will die alone! Not just alone, but hated! Hated by everyone you love!”
– Noah’s wife (Phim Noah)
Tạm dịch:
“Nếu anh cứ tiếp tục, anh sẽ mất các con (3 con trai), anh sẽ mất Ila (con dâu cả) và mất cả tôi nữa. Tôi yêu anh, Noah, và tôi đã theo anh đi muôn nơi, cùng anh trải qua mọi bể khổ. Tôi cũng đã tha thứ cho anh. Khi để mặc mọi người chết, tôi đã tha thứ cho anh rồi đấy. Tôi cũng sẵn sàng chết cùng anh. Nhưng điều này, tôi sẽ không bao giờ tha thứ. Là con trai hay con gái, tôi cũng sẽ không bao giờ tha thứ! Và anh sẽ chết trong cô độc! Không chỉ cô độc mà còn bị ghét bỏ từ chính cả cái gia đình này!”
Xem xong bộ phim mà mình thấy rất đồng cảm, vì mình biết rằng với những quyết định khó khăn của lãnh đạo không phải cấp dưới nào cũng có thể hiểu được. Khi tham gia hoạt động ngoại khóa và làm Điều phối dự án Hội cựu học sinh THPT Thường Tín, mình cũng thấy bản thân cũng bị ghét nhiều đấy.
Một trong những đặc điểm mà làm dự án xã hội đem đến là “Trao quyền”. Điều này nghĩa là không phải bạn đủ 100% năng lực để hoàn thành xuất sắc công việc, nhưng vẫn được trao quyền để thực hiện nó, vì điều này sẽ đẩy bạn ra khỏi vùng an toàn của bản thân, khiến bạn học hỏi nhiều điều, và phát triển hơn. Cũng vì được “trao quyền” khi tham gia hoạt động ngoại khóa, mà mình, phần nào, đã có nhiều trải nghiệm dẫn dắt đội ngũ khi mới ra trường.
Vì muốn để mọi người phát triển nhiều hơn, khi sự kiện tổng kết cuối cùng diễn ra, mình đã trao quyền cho các em Cộng tác viên trường THPT Thường Tín, thành viên Hội Cựu nhiều hơn. Mình quyết định chia các em thành các nhóm, với nhiều trưởng nhóm hơn, để tự lên kết hoạch và triển khai dự án cho cho gian hàng giới thiệu văn hóa các nước trên thế giới của mình. Việc mua bán các đồ dùng và công tác liên quan đến hóa đơn đã gây khó khăn cho các bạn (dù mình đã có buổi hướng dẫn bài bản). Các câu hỏi rằng: tại sao các bạn không phải là ban hậu cần, nhưng phải thực hiện việc mua bán, và hoá đơn này? tại sao lại không để các bạn ban hậu cần làm các công việc đó? Các bạn không hiểu rằng ý định của mình là muốn các bạn thực hành những kỹ năng trong suốt một năm tham gia dự án mà các bạn học được. Việc có một dự án riêng do các bạn phụ trách sẽ khiến các bạn có nhiều góc nhìn hơn, thực hành nhiều vị trí và vai trò hơn, và từ đó, phát triển hơn.
Khi mình chia sẻ về việc mình bị ghét khi làm lãnh đạo của các hoạt động ngoại khóa, sếp mình có nói rằng “việc của lãnh đạo không phải là be nice”, thật không thể đúng hơn.
Tái bút
Tất cả những quyết định của những nhà lãnh đạo, họ đặt việc lớn lên trước chung quy cũng vì một mục đích:
Vì đại cuộc.
– Thanh Hằng
Nhà lãnh đạo là người có thể đưa ra những quyết định khó khăn, dù nó có thể khiến họ bị ghét bỏ, nhưng trên hết, điều đó mới khiến họ trở thành những nhà lãnh đạo đúng không?