Bài viết chia sẻ từ học nhìn từ một Founder & Project Manager của tổ chức thanh niên phi lợi nhuận Hội Cựu học sinh THPT Thường Tín và được giới hạn trong khuôn khổ dự án I am a Global Citizen – dự án với mục tiêu giúp học sinh trên địa bàn Thường Tín phát triển các kỹ năng thiết yếu của thế kỷ 21 để từng bước trở thành công dân toàn cầu.
Xin chào mọi người, mình là Kiên Lương, Kiên trong Kiên cường, Lương trong Lương thiện. Tóm tắt ý nghĩa cái tên là ‘một tâm hồn lương thiện và kiên cường’ như lời thầy giáo của mình – một người không hề biết ý nghĩa tên mình – nói. Sự nữ cường này được thể hiện rõ nhất trong khoảng thời gian mình thành lập Hội Cựu học sinh THPT Thường Tín và điều phối dự án I am a Global Citizen. Bài viết này là bài viết dài nhất từ trước đến giờ của mình, nên nếu bạn đọc hết bài viết này, hãy tự thưởng cho bản thân một cái vỗ tay vì sự bền bỉ nhé. Hehiu.
Vậy mình cùng bắt đầu thôi!
ĐỘNG LỰC THÀNH LẬP
Mình là một cựu học sinh của trường, có lẽ cơ duyên thành lập sẽ không đến nếu mình không có kỳ thực tập Sư Phạm tại trường cũ.
 |  |  |
Là một người hoạt động ngoại khóa nhiều, khi trở về trường và đứng trên bục giảng, mình thấy các em học sinh rất chú trọng vào việc học – giống hệt mình ngày trước. Việc này rất tốt, tuy nhiên, khi lên đại học, các em có thể sẽ gặp phải vấn đề là các bạn đồng trang lứa trên Hà Nội kỹ năng rất giỏi, vì các bạn này vừa học được, vừa ‘chơi’ (hoạt động ngoại khóa) được.
Việc tiếp xúc với hai môi trường này, là một thanh niên trẻ sống vì cộng đồng, mình tự thấy bản thân có trách nhiệm để giúp đỡ, hỗ trợ & giải quyết vấn đề này (phần nào có thể).
VƯỢT QUA SỰ CHỈ TRÍCH
Vì dự án thanh niên được thực hiện bởi thanh niên chưa được phổ biến tại địa phương mình, nên ban đầu có rất nhiều khó khăn. Một trong số đó là sự chỉ trích đến từ những chị cựu học sinh khác.
Hoạt động đầu tiên của chúng mình là tổ chức cuộc thi ảnh, cuộc thi cho người dân huyện Thường Tín. Trong cuộc thi này, thí sinh tham gia sẽ gửi những bức ảnh về Ngôi trường THPT Thường Tín để lưu giữ những hình ảnh cuối cùng về trường vì trường sẽ bị phá dỡ sau 64 năm xây dựng để xây dựng tuyến đường mới với giải thưởng là toàn bộ tiền lương của mình.
Thời gian này, mọi người có nhiều cảm xúc tiếc nuối đối với trường, nên cuộc thi được tổ chức rất thành công (ngoài mong đợi) và gây được tiếng vang thời gian đó. Chưa vui được bao lâu thì Hội Cựu học sinh đã được lên fanpage Thường Tín Confessions với những lời chỉ trích như sau:
Bài viết cụ thể như sau:
“Xin chào mọi người hôm nay mình có vài lời muốn gửi đến các em học sinh trong trường THPT Thường Tín. Vì là cựu học sinh đã ra trường khá lâu nên mình xin phép được xưng là “chị”. Sau thời gian diễn ra cuộc thi cấp 3 thì trường ta cũng đã đón những lứa học sinh mới và mặc dù do dịch bệnh chưa được đi nhận lớp nhưng có vẻ các em cũng đã làm quen được với môi trường này rồi nhỉ? Có thể thấy rằng trong cộng đồng học sinh trường ta đã và đang có rất nhiều câu lạc bộ và page với nhiều mảng khác nhau. Ngoài những câu lạc bộ đã được lập ra trước đó, dạo gần đây chị có nghe nói cũng xuất hiện thêm một vài câu lạc bộ “tự xưng”, được lập ra bởi những bạn học sinh còn non trẻ mới vào trường. Lúc đầu chị cũng không để ý lắm vì đã ra trường khá lâu rồi, nhưng sau khi nghe 1 vài người em của mình nói lại và gửi cho link page thì chị có xem thử. Chị là một người làm qua nhiều dự án trong cộng đồng học sinh, không dám tự nhận là thông thạo hay tài giỏi nhưng cũng có những kinh nghiệm nhất định về công việc này. Câu chuyện thật ra cũng không có gì quá nghiêm trọng đâu nếu như không xuất hiện tình trạng các em quá coi nhẹ việc thành lập 1 câu lạc bộ. Tự tập hợp cho mình một “cộng đồng” rồi gắn mác Câu Lạc Bộ, Project để tự tin khoe các tính. Nghĩ một cái tên mà các em cho là hay ho, sáng tạo rồi huênh hoang gắn thêm cái mác “Thường Tín” để nâng cao độ uy tín. Nếu các em mất thời gian để lập page, rồi đi kêu gọi mọi người ủng hộ, chắc cũng đủ rảnh để ít nhất còn lên Google mà tìm hiểu kĩ định nghĩa của CLB, chứ đâu chỉ dừng lại ở một Ban Lãnh Đạo tự xưng, viết vài dòng content chứng tỏ vị thế với thiên hạ. Hay qua việc các em cầm tên câu lạc bộ của mình đi quảng cáo ở mọi nơi, viết cfs tìm đồng đội chỉ cần chấm xuống dưới cmt là được ad vào nhóm hoặc tạo ra những lá đơn sơ sài thiếu kinh nghiệm để tuyển thành viên và nghiễm nhiên trở thành ban tổ chức? Người có kinh nghiệm khi nhìn vào những điều các em đã làm chỉ thấy một thành phần non trẻ, thiếu sáng tạo nhưng lại thừa tự tin, hay nói thẳng ra chính là ảo tưởng bản thân. Đúng là chẳng ai đánh thuế giấc mơ và việc các em theo đuổi đam mê của mình, nhưng hãy tỉnh mộng trước khi bị ngu muội bởi chính giấc mơ của bản thân. Việc có quá nhiều CLB, Project thành lập bởi người thiếu hiểu biết làm cho cộng đồng câu lạc bộ trong trường bị bão hòa bởi số lượng hơn là chất lượng. Rồi chúng ta có gì, những page lập được vài tháng với đôi dòng content đã bị bỏ không vì không đủ năng lực và tâm huyết để duy trì, hay là những trang page vô bổ lấy ảnh từ page khác đăng lên rồi thêm vài câu từ, kêu gọi được 1 lượng người like trang ít ỏi nhưng đi khoe khoang rằng thế là giỏi? Chị có thể bị cho là quan trọng hóa vấn đề hoặc thích nói đạo lí, nhưng điều đáng nói ở đây là các em đã hoạt động dưới mác trường Thường Tín chúng ta dù cho có nhận bảo trợ từ trường hay không thì đó đâu chỉ đơn giản là 1 cái tên để mặc các em gắn vào, mà còn là danh tiếng, bộ mặt để người ngoài nhìn vào và đánh giá cả một môi trường. Thay vì hấp tấp muốn thể hiện bản thân với việc tự thành lập clb để có mác founder, được làm lãnh đạo, thiết nghĩ các em nên học tập từ nhiều CLB khác để rút lấy kinh nghiệm, xem người ta đã làm gì để chứng minh sự chuyên nghiệp và tâm huyết của họ hay có thể tạo ra một group nhỏ để mọi người cùng tham gia và đóng góp nhằm đưa cộng đồng tiến xa hơn và đem đến hình ảnh tích cực cho nhà trường. Chị nghĩ đây có lẽ sẽ là bài học mở đầu cho sự hấp tấp, nóng vội thể hiện của các em, rút ra kinh nghiệm cho lứa học sinh tiếp theo. “Trèo cao thì ngã đau”, mong rằng các em hãy suy nghĩ thật kỹ cho mọi hành động của mình để tránh làm ảnh hưởng đến cả một cộng đồng!”
– Nguồn: ThuongTinConfessions
Mình đã highlight những dòng mà mình tin chắc là chỉ có nói dự án Hội Cựu học sinh THPT Thường Tín. Thời gian đó, dự án đang chưa hoàn thiện và chỉ có 3 nhân sự, 3 kẻ nổi loạn muốn đóng góp cho địa phương.
Sau khi đọc được những dòng trên, thực sự mình rất buồn. Nhưng mình là đứa chứng mình bằng hành động nên với vai trò là leader, mình khuyên 2 thành viên còn lại là không comment vào bài viết, hãy cố gắng để chứng minh những điều trên là không đúng.
Tóm tắt kết quả (để còn chuyển sang mục khác) thì chúng mình đã lọt vào top 30 của Dự án thanh niên do TopCV tổ chức, và được Tài trợ với mức tài trợ cao nhất từ Đại Sứ Quán Hoa Kỳ tại Việt Nam.
Vậy nên, cứ hãy để kết quả chứng minh cho những việc làm của bạn nhé. Cố lên, mình tin bạn.
THỰC HIỆN ĐƯỢC LỜI HỨA ĐỐI VỚI CHÍNH BẢN THÂN MÌNH
Trong thời gian thực hiện dự án, mình đã từng hứa với bản thân là phải thực hiện được việc đưa Đại Sứ Quán Mỹ về Thường Tín – quê hương của mình. Việc này không chỉ là một sự ghi nhận về sự cố gắng của mình, của các thành viên, mà còn là minh chứng cho thế hệ sau về việc nhứng sự cố gắng sẽ được đền đáp xứng đáng. Và cuối cùng, mình đã làm được (dù không đúng 100% như mình tưởng tưởng, vì đại dịch COVID nên Đại diện Đại sứ quán chỉ tham gia Online được).
Mình cũng tự hào, vì không phải là mời đại diện ĐSQ 1 lần là được luôn, mà mình mời nhiều lắm. Hơn nữa, mình làm việc nghiêm túc, qua mỗi sự kiện đều làm báo cáo gửi ĐSQ nên cũng được quan tâm và ưu ái hơn.
Bài học rút ra: ‘đẹp zai không bằng chai mặt’, lỳ lợm, zai như đỉa, nhưng cũng liên lạc thường xuyên để giữ mối quan hệ thật sự nha. Đừng có việc mới nhờ vả thì cũng không ổn tý nào. Quan trọng hơn hết là làm việc nghiêm túc và chuyên nghiệp nha.
CONNECTING THE DOTS – Kết nối các dấu mốc trong cuộc đời
Mình luôn hâm mộ những người đi thẳng tới đích (học chuyên ngành gì, xây dựng hoạt động ngoại khoá đúng định hướng nghề nghiệp, ra trường làm nghề đó). Thật sự đó. Nhưng mà mình không có được như vậy, đi đường vòng rất nhiều.
Cụ thể như, mình làm Truyền thông cho dự án này, Đối ngoại cho dự án kia, mình cũng làm cả Tài chính, Hậu cần, Nhân sự. Nói chung khá đầy đủ các ban của một tổ chức.
Nhưng khi làm dự án này, mình mới nhận ra được, hay nói cách khác, kết nối được những trải nghiệm đó với nhau. Sứ mệnh của mình là làm Founder & Điều phối cho dự án này. Mình phải có đủ trải nghiệm của tất cả các ban để có kiến thức ‘chuyên môn’ về ban đó để dẫn dắt nhóm tốt hơn.
Giống như Steve Jobs, đã kết nối kiến thức về các kiểu chữ viết để khiến Apple có chữ viết đẹp vậy, thì hãy kết nối các sự kiện, dấu mốc trong cuộc đời bạn nhé.
KIỂM SOÁT SỰ KỲ VỌNG CỦA BẢN THÂN
Mình tự nhận thấy bản thân dễ tính trong cuộc sống thường ngày, tuy nhiên, trong học tập, công việc, mình đòi hỏi rất cao. Cộng thêm việc đã hoạt động ngoại khóa và làm việc quen với các bạn, các anh chị rất chuyên nghiệp và xịn xò trong các hoạt động trên Hà Nội, vậy nên mình quen cách làm việc chuyên nghiệp phần nào.
Tuy nhiên, khi về làm dự án tại địa phương, mình shock thực tự vì cách làm việc của các bạn và các em học sinh được tuyển vào trong dự án. Thực sự nhiều vấn đề: sự chủ động, ra vào tổ chức như cái chợ, đòi hỏi quá nhiều (dù những lợi ích dự án đem lại chưa tận dụng hết), làm việc cho có … vậy nên công việc được hoàn thành không được tốt, mình rất thất vọng.
Qua đó mình học được rằng, sự kỳ vọng nên hướng vào bản thân mình thôi, đừng hướng vào người khác. Nói cách khác, hãy kỳ vọng những điều bạn hoàn toàn có quyền làm chủ, quyền quyết định, đừng kỳ vọng vào kết quả/sản phẩm của người khác quá nhiều nếu không bạn sẽ rất hay thất vọng.
NHỮNG VIỆC THÀNH VIÊN LÀM KHÔNG TỐT THÌ LÃNH ĐẠO PHẢI LÀM
Thời gian tháng 6-7/2022 rất stress đối với mình. Mình mới có công việc full-time mới (vì nghỉ hè nên đi làm full-time), tối mình kiếm thêm thu nhập bằng việc dịch tài liệu, cùng với đó là làm điều phối cho dự án.
Mình nhớ, khoảng 2 tuần trước khi sự kiện cuối cùng của Hội Cựu diễn ra, mình vừa làm việc, vừa khóc vì cái dự án này, chứ không phải việc cá nhân (thề chưa lần nào như thế luôn), vì công việc dồn lại mà không có cánh tay đắc lực ở bên và một số lý do về dự án khác.
Ngày chuẩn cho sự kiện, mình chỉ mong có 1 bạn nam nào đó ra hỗ trợ bắc mấy cái rạp, kê bàn ghế … cho. Mình từng nghĩ rằng, hôm đó nếu bạn nam nào đến mình sẽ cảm động mà thích bạn ý lắm (vì mình cũng có nhờ ấy bạn cấp 3 cũ), nhưng không, không có ai, chỉ có bố mình thôi. Nên là đó, bạn biết mình yêu bố mình thế nào rồi đó. Nam nhi khác chỉ là phù du, bố mới là nhất nha <3
Thêm vào đó, buổi ngay trước sự kiện diễn ra, mình thức đến 3h sáng, sau đó 5h30 dậy để chuẩn bị cho sự kiện. Nếu mà làm sự kiện chất lượng ‘so so’ thì có thể không cần vậy, nhưng mà thái độ vừa làm vừa học hỏi nên muốn làm nó tốt nhất có thể nó thế đó.
Tóm tắt về kết quả của sự kiện: đạt được KPI là 100 người tham gia, và gây được tiếng vang khi là dự án thanh niên được thầy hiệu trưởng tin tưởng giao cho tổ chức ở trường nè, lên fanpage của trường nè, vui lắm luôn ý. Đây cũng là điều tự hào & mình muốn đi khoe nhất với mọi người, hơn cả những giải thưởng kia.
Bài học rút ra: You get what you give, nên là thành quả sẽ đạt được xứng đáng với công sức của bạn thôi. Hãy kiên nhẫn, bền bỉ nhé. Good things take time.
VƯỢT QUA SỰ NGHI NGỜ NĂNG LỰC CỦA BẢN THÂN
Trước đây, mình từng nghĩ Áp lực đồng trang (peer pressure) lứa là kinh khủng lắm rồi. Nhưng trải qua dự án này, mình thấy Nghi ngờ năng lực của bản thân (self-doubt) còn kinh khủng hơn.
Thời gian tham gia cuộc thi Dự án thanh niên của TopCV, mục tiêu của mình là vào được top 5. Tuy nhiên, kết quả không được như ý muốn. Thời gian đó mình buồn kinh khủng, vì cuộc thi nào tham gia cũng được vào top (thật ra là tham gia ít cuộc thi đó, chứ không có tài cán gì) mà giờ dừng chân top 30.
Mình bắt đầu nghĩ nghi ngờ năng lực của bản thân, mình không đủ giỏi, không đủ tốt để làm dự án này, liệu những cuộc thi trước mình tham gia có phải ‘ăn may’ không, …
Nhưng mà Quỹ YSEALI YOUnified của Đại Sứ Quán Hoa Kỳ tới, mình cũng có thời gian suy nghĩ về dự án, hỏi thăm chị Lê Linh Ngọc Idol, bạn Hiền Nguyễn, để xây dựng nội dung tốt hơn. Cuối cùng đã được nhận tài trợ nè.
Bài học rút ra, mình muốn tổng hợp bằng câu nói của Idol Ngọc:
Doubt thì vẫn cứ doubt, nhưng làm thì vẫn cứ làm.
– Chị Lê Linh Ngọc idol giới trẻ
Vậy, nghi ngờ bản thân thì bạn cứ nghi ngờ cũng được, nhưng đừng bao giờ dừng lại trong hành trình phát triển bản thân nhé.
CẢM XÚC AN YÊN
Cảm xúc này mình có được sau khi tổ chức sự kiện cuối cùng của dự án. Mình về và ngủ một mạch từ 1:30pm-4pm hôm đó. Khi thức dậy, mình có cảm giác an yên (khá khó diễn tả, mình không biết nói thế nào nữa), nhưng nó giống kiểu cảm giác sau khi chúng ta đã trải qua tất cả bão giông, đạt đến cảnh giới cao nhất khi đã đạt được tất cả mọi thứ ấy (giống như kiểu bạn đã đạt được tự do tài chính ấy, dù mình có đạt được đâu ;v).
Mình không nghĩ thành viên nào trong dự án có được cảm xúc như vậy sau khi kết thúc dự án, nhưng mình có. Hay già quá ta đạt đến cảnh giới đó ta ;v
Bài học rút ra, chắc chắn bão giông sẽ qua thôi, bạn hãy cố gắng lên nhé.
TÂM THẾ CỦA MỘT NHÀ LÃNH ĐẠO
Điều cho mình lớn nhất ngoài những điều kể trên là tâm thế của một nhà lãnh đạo. Họ nhìn nhận vấn đề như thế nào, gặp khó khăn như thế nào, mong muốn gì từ các thành viên khác.
Hơn thế nữa, mình hiểu được làm Founder áp lực và khó khăn thế nào khi xây dựng đội ngũ, xây dựng nền móng vững chắc ngay từ đầu cho tổ chức ra sao, ..
Từ đó, nó cũng giúp cho mình biết làm thế nào khi làm việc với các anh chị xịn xò, làm Sếp hài lòng khi làm việc với mình.
Phần này nói chung chung vậy thôi, vì nói cụ thể dài quá, phải để bài khác, chắc bạn cũng phần nào hiểu được khi đọc đến tận đầy rồi.
HÃY CHỌN CHO BẢN THÂN MỘT NHÀ LÃNH ĐẠO ĐỂ ĐI THEO
Sau khi làm vị trí leader của các tổ chức xã hội, mình hiểu được rằng, nên đi theo một nhà lãnh đạo vừa có tâm, vừa có tầm khi đi làm.
Có tầm thì chắc chắn phải có rồi đúng không. Nhưng hãy cẩn thận nhé, nhiều leader có nhiều ‘kinh nghiệm đi làm’ chứ không phải ‘kinh nghiệm làm việc’ đâu nhé. Working experience (theo như thằng bạn chí cốt Dương Tuấn Minh của mình) thì = Mindset + Tool + Problem. Bạn có thể đọc thêm tại đây nhé. Nên thiếu 1 trong những yếu tốt trên chưa đảm bảo họ có kinh nghiệm làm việc đâu nha.
Có tâm cũng quan trọng không kém, leader đó có giỏi chuyên môn, những không dành thời gian đào tạo bạn, không có trách nhiệm với sự tiến bộ của bạn thì cũng khó để mình tiến bộ nhanh được.
Chúc bạn chọn được người leader như vậy nha, nếu không, ít nhất, hãy trở thành một người leader như vậy, hãy vì thế hệ trẻ của Việt Nam nha.
NHỮNG KẺ NỔI LOẠN
Bài học học được vẫn còn nhiều lắm, nhưng có lẽ mình kết thúc ở đây thôi. Trong dự án này, mình thấy bản thân là một kẻ nổi loạn, kẻ nổi loại nhận thấy vấn đề & hành động để giải quyết nó. Kẻ nổi loạn dám khác biệt và đi ngược lại số đông. Kẻ nổi loạn dẫn đầu những kẻ nổi loạn khác vì mục đích tốt đẹp.
Câu cuối mình muốn trích câu nỏi từ Mentor Nguyễn Trí Hiếu, mentor vừa có tâm vừa có tầm của mình:
[…] To dare to take the risk and get the edge; to be a true rebel.
– Nguyễn Trí Hiếu